Markus 13:31-33

Terwyl Jesus op aarde was, het Hy met ‘n verskeidenheid mense oor geloof gepraat. Jesus het in die alledaagse dinge van die lewe ‘n aanknopingspunt gevind of ‘n waarheid met ‘n alledaagse item (soos sout, visvang of skape) en in vanoggend se geval mosterdsaad en suurdeeg en dit vergelyk met die lewe. Deur ‘n gelykenis te vertel of ‘n metafoor te gebruik het Jesus ruimte geskep dat die wat na Hom geluister het self oor die betekenis van die gelykenis of metafoor kon nadink en so by die gesprek ingetrek word.

Die gelykenis van die mosterdsaadjie en die suurdeeg is ‘n voorbeeld van hoe Jesus twee dinge wat vir die mense baie bekend was, gebruik het om vir hulle iets meer van God se koninkryk te vertel.

Albei hierdie vergelykings was verrassend, want die koninkryk werk anders as wat die mense verwag het. Die mense van Jesus se tyd het gedink die koninkryk van God sal met magsvertoon aanbreek. Die mosterdsaadjie is egter klein en nederig en groei mettertyd. Mense het gedink die koninkryk sal met ‘n groot skouspel aanbreek, maar die suurdeeg se invloed is onsigbaar hoewel kragtig.

Dit is hier ook duidelik dat Jesus ‘n skerp sin vir humor gehad het. Hy spot hier waarskynlik met Esegiël wat die koninkryk van God vergelyk het met ‘n magtige sederhout boom. Daar staan in Esegiël 17:23 “Ek plant hom hoog op die bergland van Israel waar hy takke sal maak en saad sal skiet. Hy sal ‘n pragtige seder word, en in hom sal al die voëls woon; al wat vlerke het, sal in die skaduwee van sy takke nes maak.”

En hier kom vergelyk Jesus die koninkryk van die hemel met ‘n klein bossie-agtige mosterd plantjie. Glad nie wat hulle verwag het nie. Maar die mosterd bossie byt vas, hy word nie uitgeroei nie. Dit is soos onkruid onder plaveisel, eendag is eendag dan kraak die plaveisel en die plantjie steek sy kop uit.

Die Here se manier is stil, klein, stadig en nederig, tog aanhoudend sonder opgee. Die Here gee nie op nie.

As ons na die suurdeeg kyk mag dit dalk party dae lyk asof daar niks aangaan nie, maar stadig maar seker begin die hele spul deeg vol borreltjies te raak wat wys dat daar dinge aan die gang is wat ons nie altyd raaksien nie.

Die koninkryk van God is ‘n realiteit! Die vraag is waarna kyk ons? Soek ons magtige seders of soek ons die klein mosterd bossies wat nie laat los nie? Soek ons kits winkelbrood of gaan ons geduldig wag vir die stadige goed deursuurde regte egte varsgebakte tuisgemaakte brood?

Die skare soek gewoonlik vir tekens van mag en glorie en sien dan nie raak dat dit wat reeds binne-in hulle elkeen is nie, dat die eintlike mag en glorie nie van hierdie wêreld is nie.

Jesus roep ons elkeen om soos die koring te sterf aan onsself, sodat ons fyngemaal kan word, met water gemeng kan word en stadig kan gis sodat ons later heerlike brode kan wees. Maar as ons nie in onsself gaan sterf nie, gaan daar geen brood wees nie.

Oorweeg dit om hierdie week ‘n tydjie opsy te sit om na te dink oor elkeen van hierdie wonderlike beelde. Dink dan daarom om dalk jou eie gelykenis te skryf. Hoe jy dalk die sin sal voltooi: “Die koninkryk van die hemel is soos…”

Markus 1: Die nuwe lewe

Voordat daar slegs kinders oor was om te doop in die Christelike gemeenskap het die doop anders gewerk as wat ons dit vandag in die NGK ken.

 

Die doop was bedien aan volwassenes. Daar is ‘n kruis op die voorkop van elke kandidaat gemaak, en sout was bedien. Hierdie het gewoonlik op Aswoensdag plaasgevind en in die daaropvolgende 40dae. In hierdie 40dae was die kandidaat onderrig in die lewe van Christus en die kerk. Die priester het dan sy vinger natgemaak en die lippe van die kategeet aangeraak. Wanneer dit gebeur het, het die kategeet al sy klere uitgetrek en was die rug en bors met olie gesalf. Satan is dan afgesweer en ‘n eed is afgelê om Christus te volg. Die geloofsbelydenis (wat ons vandag nog saam opsê) is dan deur die kategeet opgesê. Na dit is water geseën en die kategeet is daarmee besprinkel en was dan nuut gebore. Met die hulp van hul ouers is die kategete dan in wit geklee. Weer is ‘n kruis deur die priester op hul voorkoppe gemaak en daarna mag hulle deelgeneem het aan die nagmaal.

 

Na die gebruik van die nagmaal was elkeen ‘n drankie gegee wat bestaan het uit heuning, water en melk. Hierdie drankie was ook in daardie tyd gegee aan pasgebore babas.

 

Veel korter vertel Markus van die doop en versoeking van Jesus. In die tyd toe Johannes besig was om te doop by die Jordaan kom Jesus daar aan uit Nasaret in Galilea en ondergaan die doop saam met die sondaars.

 

Waarom Hy, die sondelose, die doop van bekering en van vergifnis van sondes ondergaan het, verklaar Hy ten dele self deur te sê dat dit moes geskied om alle geregtigheid te vervul. Daarmee word bedoel dat dit God se wil was met Hom en daaraan moes Hy gehoorsaam wees.

 

Ook betuig Hy met die daad dat Hy bewus is van sy Messiasroeping. Hy het gekom om vir die sondes van die volk in te staan en het vir die doel een geword met hulle. Daarom ondergaan Hy die doop as teken dat Hy die oordeel en die dood wat die volk toekom, op Hom neem. Verder is sy daad ook ‘n erkenning van die profetiese roeping van Johannes die Doper.

 

Merkwaardig en vinnig speel die volgende gebeurtenisse by die doop af. Toe Jesus uit die water opstyg, het Hy die hemele sien oopgaan. In die gestalte van ‘n duif, die simbool van reinheid, onskuld en vrede, het die Heilige Gees op Hom neergedaal. Voorheen het die Gees wel in Hom gewoon, maar nou daal dit sigbaar neer om in Hom te bly as toerusting vir sy besondere amp en die bemiddelaar te wees van onbreekbare band met die Vader.

 

Die stem uit die hemel spreek Jesus direk aan. Die Vader noem Hom sy geliefde Seun en betuig sy welbehae in Hom. Dit was sy eerste openbare daad op die weg wat sou lei tot sy lyding en sterwe tot versoening van ons sonde.

 

Voortaan behoort Hy nie meer aan Homself nie. Hy staan onder die leiding van die Heilige Gees. Die Gees dryf Hom dadelik uit na die woeste, verlate streke waar Hy in die eensaamheid deur Satan versoek sou word. Vir 40 dae, net soos Moses en Elia, bly Hy sonder kos om in daardie tydperk met Satan die stryd te voer. Satan het Hom aangeval om die oprigting van die koninkryk van God te probeer verhinder, maar kon die Seun van God nie oorwin nie.

 

Jesus is wel versoek, maar bly die sondelose. As bewys daarvan verkeer Hy met die diere soos Adam in die paradys voor die sondeval. Aan die einde van die tydperk van stryd verskyn die engele om Hom met voedsel te bedien en sodoende eer van die Vader aan Hom te betuig.

 

Wanneer enige iemand ‘n oorgangsfase in hul lewe betree is daar gewoonlik drie fases wat die een na die ander afspeel:

  • afsondering
  • transformasie
  • integrasie

 

Hierdie drie fases is sigbaar wanneer belangrike tydperke in ons lewens van nader bekyk word. Dink maar aan ‘n oriënteringsweek op Hoërskool.

 

Die graad 8’s word afgesonder van die res van die skool deur verskeie tegnieke. Hulle moet anders aantrek, anderse dinge doen, fisies op ‘n ander plek wees. Hulle word afgesonder van die groter geheel om gereed te maak om die fase van transformasie binne te gaan.

 

Wanneer die fase van transformasie binne gegaan word vanuit die afsonderingsfase is dit makliker om dit wat anders is te identifiseer, dit ‘n naam te gee, en te besluit of dit deel van die lewe van Hoërskool gaan raak. In die aanloop na transformasie vanuit afsondering sien die graad 8 dat verhoudings anders werk in die Hoërskool as in die Laerskool. Ouderdomme meng, geslagte meng, en sien ook raak dat party ouens en meisies buite skooltyd alleen saam ‘n cappuccino geniet. Hierdie is alles deel van die transformasie fase.

 

Die fase van transformasie is seker een van die belangrikste fases in ons elkeen se lewens, want transformasie werk op ‘n vreemde manier. Laurie Ann Paul (professor in filosofie aan die universiteit van North Carolina) praat van die vampire-effect wanneer sy van transformasie praat.

 

Sy verduidelik dat wanneer ‘n mens werklike totale transformasie ondergaan kan daar nie terug gekeer word na die vorige lewe nie. Sy verduidelik dit aan die hand van ‘n vampier.

 

Terwyl jy wonder oor hoe dit is om ‘n vampier te wees kan jy baie boeke oor vampiere lees en flieks daaroor kyk, maar jy sal nooit ten volle weet hoe dit is om ‘n vampier te wees nie. Jy kan nie die ervaring van ‘n vampier hê sonder om jou menslikheid op te gee nie. En sodra jy jou menslikheid opgee om die ervaring van ‘n vampier te hê is dit ook onmoontlik om terug te keer na die menslike vorm omdat jy nou ‘n vampier is. Amper soos die wurm wat ‘n vlinder word, kan die vlinder nie terug verander na ‘n wurm nie.

 

Die doop werk dieselfde. Die doop is ‘n heilige oomblik in elkeen se lewe wat veronderstel is om elke persoon totaal te transformeer. Die doop behoort ons elkeen ‘n anderse uitkyk op die lewe te gee, ‘n nuwe bril.

 

Ons ervaring van water berei ons voor vir ons woestyn wat wag.

 

Jesus is direk na sy doop deur die Gees weggevat die woestyn in, waar Hy veertig dae lank sonder kos deur die Satan versoek en verlei is.

 

Hy is gevra om klippe in brood te verander. Maar, “’n Mens leef nie net van brood nie maar van elke woord wat uit die mond van God kom.”

 

Hy is gevra om van die hoogste punt van die tempel af te spring. Maar, “Jy mag die Here jou God nie op die proef stel nie.”

 

Hy is gevra om die Satan te aanbid. Maar, “Die Here jou God moet jy aanbid en Hom alleen dien.”

 

Daarna het die duiwel Hom met rus gelaat, en daar het engele gekom en Hom versorg.

 

Die woestyn is ‘n plek van voorbereiding, van beproewing, van afsondering, van stilte, van uitdaging, van transformasie, van ontdekking en van ontmoeting.

 

Jesus se woestyn tydperk het Hom voorberei vir sy bediening van die evangelie wat gewag het. Sy woestyn tydperk het Hom gereed gemaak om anders as die wêreld op te tree.

 

Paulus sê vir ons dat die grootste vreugde te vinde is in die lyding soos Christus. “Ons verheug ons ook in die swaarkry, want ons weet: swaarkry kweek volharding, en volharding kweek egtheid van geloof, en egtheid van geloof kweek hoop; en dié hoop beskaam nie, want God het sy liefde in ons harte uitgestort deur die Heilige Gees wat Hy aan ons gegee het.” (Romeine 5:3-6)

 

Het ons dalk iets van hierdie vreugde vergeet? Probeer ons alle lyding ten alle koste te vermy sodat ons lewens so gemaklik moontlik kan voortgaan sonder enige beproewing of uitdaging? Hoe eg is ons geloof werklik? Die egtheid van jou geloof kom gewoonlik uit in tye van swaarkry, wanneer jy nie meer opsies het nie, wanneer jy vasgeloop is, dan kom die egtheid van jou geloof uit.

 

Drie maal het Christus die satan weerstaan. Sou jy die klippe in brode wou verander? Sou jy van die tempel af wou vlieg? Sou jy al die koninkryke wat jy kon sien wou hê?

 

Die Heilige Gees is saam met Christus die woestyn in, en só is Hy ook saam met jou vandag. As pasgebore baba (nuutgebore deur die doop) word Jesus die woestyn in gelei deur die Gees. Sal jy jou kind vandag alleen sonder gids in die woestyn in stuur? Sal jy sonder gids in die woestyn bly vir 40dae sonder kos?

 

Die Heilige Gees is lank terug uitgestort om ons elkeen te onderhou en te begelei in ons woestyn. Die woestyn wat ons sterk maak, die woestyn wat volharding kweek, die woestyn wat egtheid van geloof kweek. Ons is nie alleen in ons woestyn nie, ons het die Heilige Gees as gids wat ons onderhou en begelei deur alle beproewing sodat ons kan transformeer na ‘n nuwe mens.

 

Die Heilige Gees is met ons in hierdie lydingstyd sodat ons, ons vreugde in Jesus se lyding kan vind. Hoe Hy gely het vir ons. Laat ons dan in hierdie tyd van beproewing vir ons elkeen, hierdie droë tyd, hierdie tyd sonder water, onthou van ons water, lank lank gelede. Laat ons elkeen onthou van ons doop waar ons as nuwe mense uit die water saam met Christus opgestaan het as oorwinnaars. As oorwinnaars oor die droogte.

 

Laat ons hierdie transformerende, hierdie veranderingsoomblik, hierdie woestyn tyd,  deelmaak van ons lewe. Sodat ons sterker, met volharding, in die geloof kan vorentoe kyk en kan weet dat ons vreugde ook in lyding te vinde is.

 

Die vraag is egter of jy die les in jou lyding wil raaksien…

 

Amen.

Markus 2: Gaan soek jou vriende

Hierdie teks van Markus 2:1-12 is deel van ‘’n reeks genesings verhale wat voorkom in Markus. Die besetene word in Kapernaum genees van ‘’n onrein gees. Petrus se skoonmoeder word van haar koors genees. Die genesing van ‘’n melaatse man en ook die man met ‘’n gebreklike hand vorm deel van hierdie reeks genesings waarin Jesus die verlamde man genees.

Nadat Jesus ‘’n paar dae in die omgewing rondgegaan het, kom hulle so onopmerklik as moontlik terug na Kapernaum, maar dit duur nie lank nie en ‘’n groot skare vergader rondom die huis van Petrus.

Verbeel jou jy is deel van die skare wat uitvind dat Jesus in jou dorpie is, verbeel jou jy vind vandag uit dat Jesus by Pieter Grobler van Tulip laan 5 bly… Hoe gaan jy optree? Wat gaan jy maak? Gaan jy saam met ander mense buite Pieter se huis saamdrom om te sien hoe Jesus lyk, om te sien hoe hierdie wonderwerker lyk?

Terwyl Jesus besig was om die Woord te verkondig sien die skare toe ‘’n klompie mense aankom; hulle dra iemand, ‘’n verlamde man; daar is vier draers. Soos die mense nader kom word hulle meer en meer opgemerk. Aangesien die mense die ingang tot Petrus se huis toestaan besluit die vier manne om met die buitetrap op na die plat dak te gaan. Hulle is vasbeslote om die man op die draagbaar by Jesus uit te kry. Hulle breek Petrus se huis se dak stukkend, die stof en klei val orals in die huis, maar hulle moet die man by Jesus uitkry. Jesus steur Hom egter nie veel aan al die bourommel wat van bo, op hom en sy dissipels neer reën nie. Hulle wat waag om op die Here te vertrou word nie beskaam nie.

Jesus gaan voort om vir die man op die draagbaar te sê dat sy sondes vergewe is. Hier word nie eksplisiet gesê dat sonde gelyk aan siekte is nie, maar wat hier wel impliseer word, is dat indien jou siel rus vind in die vergifnis van jou sonde, sal jou gesondheidstoestand jou nie kwel nie. Hierdie uitspraak is skokkend vir die vrome Jode, omdat slegs God alleen die mag het om sondes te vergewe, daarby is geen versoeningsoffer deur die draers of die verlamde gemaak nie. Die optrede wek ontevredenheid by die skrifgeleerdes.

Nie almal hou van Jesus nie, vir party is Jesus te radikaal. Jesus vra van sy volgelinge om hulle kruise op te neem. Die koste van dissipelskap moet bereken word. Is ons volgelinge van Jesus? Followers? Of is ons net toeskouers? Fans?

Die skrifgeleerdes het moontlik vir Jesus as radikaal beleef omdat Hy nie ingepas het in hulle denke oor hoe daar opgetree behoort te word nie. Nie net vergewe Hyself iemand nie, maar vra Hy ook nie ‘’n offer inruil vir vergifnis nie. Die skrifgeleerdes was deel van die skare mense wat rondom Petrus se huis gesit en staan het en Jesus se elke beweging dopgehou het.

Wat is die verskil tussen om ‘’n toeskouer van Jesus en om ‘’n volgeling van Jesus te wees? As volgeling van Jesus sou jy waarskynlik intieme kennis van Jesus gehad het deur jou lewende verhouding met Hom en sou jy nie die pad na die huis se deur toegestaan het nie, maar eerder die pad oopgemaak het vir almal om Jesus persoonlik te ontmoet. Wanneer laas het jy iemand gelei om Jesus te ontmoet? Het jy al iemand gelei na Jesus toe? Dieselfde Jesus wat vir hierdie verlamde man, teen die gebruik van die dag gesê het: “Jou sonde is vergewe”.

Die prys om ‘’n volgeling van Jesus te wees is baie meer as die van ‘’n toeskouer. ‘’n Toeskouer gooi so elke nou en dan ‘’n geldjie in die sakkie, ‘’n toeskouer luister so elke nou en dan ‘’n Hillsong liedjie, ‘’n toeskouer is selfs elke aand in gesprek met God voor hy gaan slaap. Maar die prys om ‘’n volgeling van Jesus te wees is soveel meer. Om ‘’n volgeling van Jesus te wees vra alles. Om ‘’n volgeling van Jesus te wees vra ‘’n lewe in verhouding met Jesus, vra ‘’n lewe wat verander en ander verander as gevolg van ‘’n verhouding met Jesus. ‘’n Toeskouer staan die vensters en deure na Jesus toe, geniet dit vir homself, maar ‘’n volgeling sal alles in sy mag doen sodat die een wat nie vir Jesus ken nie Hom ontmoet. ‘’n Volgeling van Jesus sal alles doen om die vensters en deure na Jesus vir die vreemdeling oop te maak.

‘’n Derde perspektief in hierdie verhaal is die van die man op die draagbaar self. Daar is dinge wat ons ook terughou en selfs weerhou van Jesus af. Dinge wat maak dat ons nie Jesus kan volg nie. Dit kan sonde in jou eie lewe wees of die gevolge van ander se sonde teenoor jou. Dit kan ook verskillende omstandighede of ervarings wees. Hierdie alles kan ons na Jesus toe bring. Soms het ons nodig om mense te vergewe vir die dinge wat hulle aan ons gedoen het. En soms het ons nodig om ander vir vergifnis te vra vir wat ons aan hulle gedoen het…

‘’n Laaste paar skoene waarin ons onsself kan sit, nadat ons in die skoene van die skare, die skrifgeleerdes en die verlamde was, is die skoene van een van die vier vriende wat die verlamde na Jesus bring.

Vir jou kan vandag gevra word, watter dinge lê by jou voete? Wat of wie sal jy vandag na Jesus toe wou dra? Jy weet van die dinge in jou lewe, in jou gesin, in daardie hoekie wat niemand van weet nie, wat genesing kort…

Dit is vier perspektiewe in een storie.

Waar staan jy vandag? Is jy, ‘’n toeskouer in die skare, ‘’n skrifgeleerde wat Jesus se optrede te vreemd vir die werklikheid vind, ‘’n verlamde wie se sonde maak dat hy nie kan beweeg nie, of is jy die persoon wie sy vriend na Jesus se voete bring?

In vers 10 praat Jesus met die skrifgeleerdes, maar Hy praat ook so dat almal daar kan hoor en sien. Hy sê: “Ek gaan nou vir julle die bewys dat die Seun van die mens volmag het om op die aarde sondes te vergewe.” Hy sê toe vir die verlamde man: “Staan op, vat jou draagbaar en gaan huis toe.” Die man het opgestaan, dadelik sy draagbaar gevat en voor die oë van almal uitgestap. Hieroor was hulle almal verbaas en het hulle God geprys, so iets het hulle nog nooit gesien nie.

Wat my weer en weer opval van die misterie van God en sy liefde is dat hierdie man op die draagbaar se sonde nie vergewe was omdat hy om vergifnis gevra het nie, of omdat sy geloof so sterk of groot was nie. Nee, die man op die draagbaar kon netsowel die stomme in plaas van die die verlamde man gewees het, want in hierdie storie praat die man op die draagbaar nie een keer nie. Hy praat nie.

Wat nog meer is, is dat sy vriende of die mense wat hom deur die dak laat sak ook nie praat nie, hulle is stil. Hulle vertel nie vir Jesus van al die mooi en goeie dinge wat hulle van Hom en van Sy koninkryk weet nie. Hulle bewys nie hulle geloof deur te spog oor al die goeie dade wat hulle doen nie.  Hulle laat eenvoudig net hulle vriend by Jesus uitkom. Dit is genoeg.

Hulle het waarskynlik gevoel soos ek en jy baie dae voel, deur nie te weet wat om in elke situasie te sê nie. Maar dit het nie gemaak dat hulle nie hulle vriend na Jesus toe vat nie. Dit het nie gemaak dat hulle by die huis bly nie. Nee, al het hulle moontlik nie geweet wat om te sê nie het hulle geloof hulle gedwing, om maak nie saak wat nie, hulle vriend by Jesus uit te bring.

 

Hulle het niks gesê nie, die man op die draagbaar het niks gesê nie. Jesus is die eerste een wat praat in hierdie verhaal. Jesus is die een wat in ons stiltes begin praat. Jesus sal so ook die een wees wat in jou vriende se stiltes begin praat. Stiltes wat net stiller en stiller raak soos hulle lammer en lammer raak. Stiltes wat later deel van jou vriende se lewe raak soos die verlammende las deel van hulle lewe geraak het.

Mag jy dan die moed bymekaarskraap om in geloof die stil pad saam met jou lam vriend te stap en stil-stil jou vriend voor Jesus se voete te kom neerlê. Hy het volmag om alle sondes te vergewe. Julle hoef nie te praat nie. Jesus Christus ons Verlosser sal jou vrymaak van jou sonde. Hy sal jou en jou vriende genees.

Mag jy opstaan, jou draagbaar vat en jou vriende gaan soek en hulle na Jesus se voete toe bring!

Amen.