Verby is die dae dat ons na jongmense verwys as die kerk van môre. Nee, almal in die kerk, jonk en oud, is die kerk van vandag! Tog moet ons begrip hê vir die feit dat daar verskillende generasies in die kerk is. Navorsers praat deesdae van ‘n nuwe Generasie Z in ons midde. Dit is die wat sedert dié vroeë negentigs gebore is en wat anders aanmekaar geweef is as hulle voorgangers, die “Millennials”.
Generasie Z word as “screen-agers” beskryf. TV-skerms, selfoonskerms en rekenaarskerms is hulle kos. Hulle is meer gekonnekteerd as ooit, maar hulle is alleen. Familie is nie noodwendig meer hulle sentrale ruimte vir identiteitsvorming nie. Sosiale media neem hierdie rol al hoe meer uit die familie se hande.
Ons leef in ‘n wêreld waar sosiale media die septer swaai. Hoërskoolgenerasies is die eerstes vir wie se ouers en familie daar nie ou, beproefde opvoedkundige handboeke bestaan oor hoe om hulle groot te maak nie. Alle generasies voor ons het breedweg in dieselfde tipe wêrelde grootgeword. Daar was nog nooit tevore ‘n realiteit wat so volledig deur sosiale media geïnfiltreer en oorgeneem is as ons s’n nie.
Jonger generasies se identiteitsvorming gebeur anders as ooit. Hulle verkies al meer om te sosialiseer met hul vriende op sosialemedie-platvorms eerder as met hulle direkte familie. Hulle glo sosiale media se beloftes blindelings dat hulle nooit alleen sal wees op hierdie digitale platvorms nie. Met die druk van ‘n knoppie kan hulle inskakel by hulle “vriende” op Youtube, Instagram, Snapchat ens. Om blitsvinnige “likes” om kitsaanvaarding te kry. Quickfixes vir ‘n fastfood samelewing.
Indien ons as Christene nie gaan kennis neem van die wêreld waarin ons leef nie, is die verlore generasie dalk weer ons voorland. Ek sê weer, want ‘n verlore jonger generasie het ontstaan in die tyd tussen Josua 24 en Rigters 2. Terwyl die ouer leiers van Israel in Josua 24 belowe het dat hulle die Here sal dien, vertel Rigters 2:10 dat die volgende generasie totaal en al sonder God grootgeword het. Hulle het niks geweet van Sy groot dade om Israel te red nie. Om te dink, in een geslag het Israel vanaf godsdienstig tot Goddeloosheid verval. Dit het onder andere gebeur omdat die oues kontak verloor het met die jonges en nie meer in hulle taal met hulle oor God gepraat het nie.
Wanneer laas het jy met iemand oor hoe die Here in jou lewe werk gepraat? Wanneer laas het jy saam met iemand, behalwe in die kerk, Bybel gelees? Wanneer laas het jy vanuit ‘n Christelike perspektief armoede aangespreek? Wanneer laas het julle saam gedink oor die Here se wil in verhouding met die rigting van jou lewe?
Kom ons lees saam Rigters 2:10-23
Hierdie gedeelte uit Rigters 2 vertel vir ons van ‘n gemeenskap wat nie meer die Here geken het nie, en Hom ook nie geëer het in hulle optrede nie. Hulle het so ver gegaan om ander gode te aanbid. Die patroon word duidelik uitgelig in Rigters, dit herhaal oor en oor en spiraal al meer na onder.
Die volk is ontrou aan die Here.
Die Here stuur ‘n vyand om hulle te verdruk.
Die volk het berou en smeek die Here om hulp.
Die Here rig iemand as leier op om hulle te verlos.
Die volk beleef ‘n tyd van rus en vrede solank as wat die rigter/leier leef en hulle lei.
Wat duidelik na vore kom is dat God onverdeelde trou van sy volk vereis en hulle sal straf as hulle aan Hom ontrou is. Daar sal gevolge wees vir verkeerde dade. Daarteenoor gee God voorspoed en vrede as die volk gehoorsaam is en Hom alleen dien.
‘n Verdere tema wat hier na vore kom is die van gehoorsame leiers en uiteindelik ‘n koning wat God dien. God gee mense wat as leiers kan optree en sy volk kan bevry. In sommige verhale breek morele chaos uit as gevolg van die gebrek aan getroue leiers. Ook opvallend is die diversiteit van leiers: Die Here gebruik nie net mense met hoë sosiale status nie, maar ook vroue, ‘n bangjan, ‘n huursoldaat en die seun van ‘n prostituut. Die Here wil almal gebruik om vir Hom op te staan, om leiding in Sy naam te neem.
In Rigters is daar ‘n negatiewe beeld van die mens. Die boek beklemtoon die inherente neiging van die mens om ontrou aan die Here te wees. Die afgode van die land het eenvoudig net ‘n te sterk trekkrag gehad om te weerstaan.
Watter afgode se trekkrag kan jy nie weerstaan nie? Watter dinge neem tyd uit jou dag wat jy graag aan die Here sou wou spandeer? Youtube? Instagram? Supersport? Sepies? En bring hierdie dinge jou nader aan God of vertel dit eerder van die wêreldse ideale wat nagevolg moet word bo Goddelike waardes?
Om die onsigbare God van Israel te aanbid, was vir die volk net te moeilik in die nuwe land. In die oorgang van die woestynbestaan as nomades na ‘n landboubestaan kon Israel dit nie regkry om aan God alleen getrou te wees nie.
Ons is vandag ook in so ‘n oorgangstydperk. Nooit tevore was ons blootgestel aan soveel kennis so vinnig nie. Elkeen van ons loop met die wêreld se kennis in ons broek en handsakke. Maar, met al die kennis beteken dit nie dat ons die wysheid het om daardie kennis reg te gebruik nie. Wysheid kom van God af, en sonder wysheid doen elkeen van ons net soos die Israeliete in Rigters: “Ons doen elkeen wat reg is in ons eie oë.”
Wanneer ons elkeen doen wat reg is in ons eie oë gebeur dit dat ons nie meer verantwoordbaar/accountable voor God is nie. God wat die wysheid bied oor hoe om dit te gebruik wat aan ons gegee is vir die beter van die hele gemeenskap.
Wanneer ons doen wat reg is in ons eie oë sê ons: “You do you, let me do me.”
Om dit te sê is totaal en al onbybels! Die Bybel praat van ons as die liggaam of ‘n familie, ons kan nie sonder God en sonder mekaar nie, of eerder sonder God en sonder mekaar gaan ons lewe alleen wees vol leë beloftes van pragtige filters.
Daarom in ‘n oorgangstydperk met ongekende uitdagings is verantwoordelike leierskap nodig. Leiers wat hulle meet aan God se standaarde, nie hul eie nie. Leiers wat hulle gesinne en vriende kan vertel van die wonderlike werke van God sodat dit nie verlore en vergete raak nie!
As ons nie in hierdie siklus van ontrou, straf, berou en redding wil vassit nie het ons geestelike leierskap nodig wat ons daaruit sal ruk, sodat ons kan wakker skrik en agterkom waarmee ons besig is.
Hoe keer ons ‘n herhaling van Rigters 2 hier in ons jonger-wordende wêreld? Sensus 2011 het bevind dat 29,2% van Suid-Afrika se bevolking jonger is as 14 jaar. Slegs 5,3% is ouer as 65, terwyl 49,2% Suid-Afrikaners jonger is as 24. Hoe leef ons hierdie jonger generasies reg raak?
Wel, die Bybelse roete van die liefde is steeds die heel belangrikste roete. God se liefde is tydloos. Dit is nooit generasie gebonde nie. Geen generasie is liefdebestand nie. 1 Petrus 2:15-18 verduidelik met name vir ons dat so ‘n roete gaan oor respek vir alle mense en oor diep eerbied vir God. Geestelike leierskap wys liefde vir almal, en daar is wysheid in liefde.
Die liefde is geduldig, vriendelik, nie grootpraterig nie, handel nie onwelvoeglik nie, soek nie eie belang nie, is nie liggeraak nie, en hou nie boek van die kwaad nie.
Die sosiale media is haastig, vyandig, grootpraterig, onwelvoeglik, soek eie belang, liggeraak, en hou boek van die kwaad.
So wie sal jy eerder met jou lewe vertrou? Die liefde of sosiale media?
In dieselfde asem moet ons weet dat nuwe generasies nie na nog kennis soek nie. Hulle het oorgenoeg daarvan. Wat hulle kortkom, is Bybelse wysheid. Hulle weet nie hoe om hierdie nuwe wêreld met al die information-overload en derduisende impulse wat daagliks op hulle afstorm te verstaan en te hanteer nie. Hulle kort ouers en mentors wat Bybelse wysheid met hulle kan deel.
Ons moet saam met die jonger generasie leef en vir hulle wys dat eerbied vir die Here en respek vir ander mense steeds die roete tot ware lewe is. Ons moet vir jonger mense helder en duidelike redes gee om in Christus te glo. Ons moet gesonde verhoudings modelleer en saam met hulle groei. Ook moet ons gesonde geloofsritmes aankweek wat ons gedurig saam met hulle in ons huise en in ons geloofsfamilies beoefen.
Die Bybel dink nie in terme van ouderdom wanneer die uitleef van ons geloof ter sprake is nie. Daar bestaan nie Bybelse kategorieë soos “afgetrede Christene” of “tiener Christene” in die Bybel nie. Ons is nooit te jonk of te oud om vir die Here te leef nie. Ouderdom is nooit ‘n voorwaarde vir diens aan God nie. Abraham is byvoorbeeld eers op 75-jarige ouderdom geroep om ‘n nuwe roete vir God in te slaan. Jeremia kon nie wegkruip agter sy jeugdigheid toe hy as profeet geroep is nie.
Ons almal, jonk en oud, het een gesamentlike roeping, om elke dag vir Jesus te volg in alles wat ons doen. Die Heilige Gees is ewe veel aanwesig in ons almal. Ouer en jonger gelowiges dien dieselfde lewende God.
Daarom, laat ons nie die wysheid van die liefde in God en in mekaar vergeet nie. Laat ons, jonk en oud Bybelse leierskap openbaar deur ons vertroue in God wat liefde is te plaas eerder as in die beloftes van die sosiale media.
Mag ons nie doen wat ons dink reg is in ons eie oë nie, maar altyd mekaar en ons eie optrede meet aan Goddelike standaarde, want daarin is die lewe in oorvloed. Mag ons mekaar en ons kinders vertel van die Here se wysheid, sodat ons as gemeenskap, nader al nader aan God wat liefde is, kan groei.