Keuses

Die Here het die Israeliete uit slawerny bevry en hulle deur die Rietsee en die woestyn tot by die Beloofde Land gelei. Moses het 12 verkenners na die Beloofde Land gestuur sodat hulle kon gaan kyk doe dit daar lyk. Toe hierdie verkenners terugkom, moes die Israeliete kies of hulle aan die Here gehoorsaam sou wees en die land sou inneem en of hulle eerder na die vrese van 10 van die verkenners sou luister. Josua en Kaleb het volgehou dat hulle op God kon vertrou, maar die volk het anders gekies. Hulle ongehoorsaamheid het daartoe gelei dat hulle nog jare lank in die woestyn rondgeswerf het. Josua en Kaleb was bereid om die regte keuse te maak en hulle is beloon deurdat hulle jare later die Beloofde Land kon ingaan.

  • Hoekom was dit vir die Israeliete moeilik om gehoorsaam te wees?
  • Hoekom was Josua en Kaleb bereid om die regte keuse te maak?
  • Vertel vir mekaar van ‘’n keer toe julle die verkeerde keuse gemaak het. Wat was die gevolge daarvan?
  • Wat maak dit vir julle maklik om reg te kies? En wat maak dit vir julle moeilik? Hoe kan julle mekaar hiermee help?
  • Watter keuses moet julle as gesin (of jy as individu) maak om aan die belangrikste dinge aandag te gee?

Psalm 19:8-12

“Vier jaar lyk dit só by ons. Vier jaar van elke dag voer, stof en droë, dooie bosse. Vier jaar wat jy soggens opstaan en die horison bekyk. Of daar nie dalk, asseblief, net êrens ‘n wolke wil uitsteek wat lyk na reën nie.”

“Vier jaar wat jy elke dag glo hierdie week sal dit reën. Vier jaar wat jy alles doen om nie moedeloos te raak n ie, nie moed op te gee nie, positief te bly en die mooi om jou raak te sien, die mense om jou te help en te bemoedig.”

“Maar nou is ons geliefde Karoo droog, swart en bitter. Die vreugde in die veld en ons harte is min. Die vrees bloei soos botter- en hongerblom in ‘n goeie jaar. Ek kan nie eens onthou wanneer laas ons ‘n paddatjie gesien of gehoor het nie.”

“Here, ons wil so graag weer dans in die reën. Ons wil so graag weer een keer skaap sien met bekke wat groen gevlek is van bosse se vars lote. Ons wil so graag weer onbevange lag en vrolik wees en nie ‘n oproep van die bankbestuurder vrees nie.”

“Ons kén van planne maak en rande rek, van stukkende bakkies spoeg en plak en pleit vir uitstel om ‘n rekening te betaal. Ons kén van spaar en sente omdraai. Ons ken van: Nee, my kind, daar is nie nou geld vir nuwe somersklere nie, al pas laas seisoen s’n lank nie meer. Ons probeer Here, ons probeer.”

“Ons wil so graag ons Vader loof en prys vir goeie reëns. Ons wil so graag ons grond, ons hele bestaan, behou. Ons wil só graag hier bly.”

“Help ons Here, asseblief. Ons wil só graag.”

“Iemand het nou die dag sy maer angorabokke, wat R1000 werd is, vir R30 stuk verkoop. Alles opgepak.”

“Toe ander boere sonpanele en skaap aan ons skenk, het ons aangebly.”

“Tot wanneer weet ons nie. Ons moes seker al lankal handdoek ingegooi het, maar ons wil hier bly en leef. Ons leef vir die Karoo, sy stilte, sy veiligheid, sy landelikheid.”

“Ons bedel nie Here, ons bid.”

“Amen.”

Ek wil vandag ‘n bietjie ernstig raak en julle ‘n paar vrae vra wat tot jou wese gaan binnedring. Maak ‘n nota op jou selfoon, skryf in jou boekie, maar dink hieroor, moet dit nie net laat verbygaan nie…

Wat gee vir jou lewe?
Wat gee vir jou wysheid?
Wat bring vir jou blydskap?
Wat bring vir jou insig?
Wat bring vir jou standvastigheid?
Wat bring vir jou regverdigheid?

Wat is vir jou kosbaarder as goud?
Wat is vir jou soeter as heuning?

Laat jy dat die dinge jou lewe beheer?

(gaan sit, gee tyd vir oordenking)

(lees Psalm 19:8-12)

Die Here se woord is volmaak, dit gee vir jou lewe.
Die Here se onderwysing is betroubaar, dit gee vir jou wysheid.
Die Here se bevele dui die regte koers aan, dit bring vir jou blydskap.
Die Here se gebooie is helder, dit bring vir jou insig.
Die Here se eise is goed, dit bring vir jou standvastigheid.
Die Here se bepalings is reg, dit bring vir jou regverdigheid.

Kosbaarder as goud.
Soeter as heuning.

Laat jy dat die Here jou lewe beheer?

Die karaktereienskappe wat aan die woord gegee word is ook waar vir God. Deur die Psalmdigter se prys vir die woord is hy besig om vir God te prys. God wat Homself aan ons bekend maak in Sy woord. Die woord is die sigbare teken van sy wil in geskiedenis. In die Woord word die wil van God sigbaar gemaak om ons te leer en te red, en daarom is dit die basis van vertroue in God se liefdevolle omgee.

Dawid se persoonlike ervaring het hom geleer om die Woord van God te waardeer as die bron van ‘n ryk lewe: dit gee nuwe lewe aan die siel en wysheid aan die wat verkeerd trap; dit verlustig die hart en verlig die oë; dit het te make met die mees waardevolle eienskap wat ‘n Israeliet geken het, regverdigheid.

Dawid is hier baie bewus van sy eie feilbaarheid, dat hyself maklik in sy ou slegte maniere terugsak; hy is bewus van sy eie swakheid om so maklik in te gee tot versoekings, maar hy is ook bewus van die heilige genade van God wat die krag het om hom van sy sondes te vergewe en hom te weerhou daarvan om weer te sondig. Daarom bid hy vir die sondes wat hy onwetend doen in vers 13.

Meer werd as al die geld, soeter as die helderste heuningkoek, so is die Woord van God.

So indien jy sukkel om werklik te lewe, die woord van die Here is volmaak en het alles wat jy nodig het om te lewe. Dit sal jou die wysheid gee vir daardie moeilike besluit wat jy dalk hierdie week of maand moet neem, of dalk die rustigheid met die wete dat die besluit dalk nie so dringend hoef te gebeur soos wat jy dit vir jouself maak nie. Alles kan so ‘n bietjie wag.

Die woord van die Here dui vir ons die regte koers aan, die koers van blydskap! Kom jy dalk agter dat jy ‘n behoefte na ‘n lekker lag het? Wanneer laas het jy op die gras gesit met ‘n koppie tee en gekyk hoe die wind deur die bome waai? Die woord sal vir jou die pad aanwys om by daardie grasperk uit te kom.

Wanneer laas kon jy op ‘n vriend staatmaak? Wanneer laas het jy jou woord gehou al was jy nie so lus om na daardie partytjie of koffie te gaan na die lang dag wat jy gehad het nie? Ons maak vandag so maklik verskonings, deels omdat dit makliker geraak het om ‘n epos of WhatsApp te stuur sonder dat ons mekaar in die oë kyk, en deel omdat ons nie hou by die eise van die Woord nie. Die Here vra dat ons standvastig sal wees, in woord en daad. Hy belowe om altyd vir ons daar te wees, selfs al maak ons foute, selfs al staan ons nie altyd in sy diens nie, belowe Hy dat Hy altyd sal vas staan vir ons. Ons kan op Hom vertrou, Hy commit tot ons, hy los ons nie die oomblik wanneer daar ‘n beter opsie is nie.

En saam met die alles is sy bepalings regverdig. Elke bepaling, elke opdrag van die Here, presies reg soos dit vir ons elkeen uitgesit is. Soms moeiliker, soms makliker, maar altyd reg. Die Here weet wanneer en waarmee Hy ons met wat moet besig hou. Elkeen van sy bepalings is regverdig. Hoe tree jy regverdig op teenoor jou medemens?

Regverdigheid is nie net om almal dieselfde te behandel nie, maar ook om die een wat sukkel bietjie meer te help as die een wat al die geleenthede reeds het. Regverdig wees, is om die speelveld gelyk te maak. Hoe maak jy die speelveld gelyk vir jou medemens?

As jy jou deur hierdie dinge, die Woord van God, God self, laat lei sal jy besef dat die lewe saam met God baie kosbaarder as goeie bankbalans is en soeter as die helderste heuningkoek.

Wie dit alles onderhou, wie hom en haarself deur die Woord van God, deur God self, laat lei se beloning is groot. Prys die Here.

Amen.

Eksodus 20:8-17

Ons gaan vandag bietjie gesels oor iets wat aan die uitsterf is… Vandag se onderwerp is iets wat besonderse waarde tot jou lewe kan toevoeg, tog gebruik min mense dit. Kom ons kyk of julle kan raai…

Ek is deurskynend, maar ek kan kleur aan jou lewe gee. Ek kan jou energievlakke verhoog en jou minder laat stres. Ek kan jou laat lag en ook vir jou tyd gee om te huil. Tussen 7 is ek 1. Daar is 52 van ons. Wie is ek? Die Sabbat.

Dit is jammer dat die Sabbat dag iets geraak het wat die lewe beperk, wat die eintlike punt daarvan mis, dat dit moet lewe gee, dat dit moet herstel en genesing bied.

Om die Sabbat te onderhou is om te sê: “Ek is anders”. Om die Sabbat te onderhou is om jou identiteit te verklaar, deur te sê dat jy dinge anders as die normale doen. Die Sabbat is ook nie net iets wat jy sê nie, maar veral iets wat jy doen.

Ons kan nie net praat van die goeie nuus nie, ons moet die goeie lewe leef.

Israel was pas verlos uit die kloue van die Egiptiese Farao en het gesoek na nuwe leiding wat hulle toe vind in Moses. In Eksodus 24:7 verklaar hulle aan Moses: “Ons sal alles doen wat die Here beveel het en daaraan gehoorsaam wees.”

Wanneer ons na leiding soek, is ons bereid om te sê: “Here ons sal alles doen wat U ons beveel en vra, en gehoorsaam aan U wees.”?

Terwyl daar ook ander opdragte van God aan die Israeliete was het die tien gebooie uitgestaan. Die volk het ingestem om God lief te hê en ook hulle naaste.

Die uitdrukking van die tien gebooie deur God aan die Israeliete begin met ‘n verwysing na die Farao en van Egipte. “Ek is die Here jou God wat jou uit Egipte, uit die plek van slawerny bevry het.” – Eksodus 20:2.

Alle partye by die berg, God, Moses, en Israel, kon goed onthou hoe die wêreld van die Farao gelyk het: (Dalk is jou baas soos die Farao? Dalk is jy jou eie baas soos die Farao?)
• Hulle kon onthou dat die Farao van homself as god gedink het, ‘n absolute outoriteit wie nie kon siek word nie, en al wat hy gesoek het was nog.
• Hulle kon onthou dat Egipte se ekonomie soos ‘n piramide gewerk het, die werkers het die rykdom produseer, en alles het na die boonste punt van die piramiede beweeg waar die Farao gesit het.
• Hulle kon die Farao onthou, dat al was hy gesien as almagtig, was hy eindeloos bekommerd en angstig wat almal wat onder hom gewerk het rusteloos en angstig laat voel het.
• Hulle kon die Farao onthou, dat hy die Nyl beheer het, en steeds angstige nagmerries gekry het oor die moontlikheid van droogte en te min kos.
• Hulle kon onthou hoe daardie angstige nagmerries van droogte, gelei het tot wrede beleide wat gemaak het dat die Farao alle geld, beeste, grond en uiteindelik mense gevat het.
• Hulle onthou hoe so ‘n beleid uiteindelik mense tot slawe gemaak het.
• Hulle kon onthou, hoe die Farao se angstige nagmerries gemaak het dat hulle al harder en harder as slawe van ‘n al ryker en ryker Farao moes werk.
• Dit alles het hulle onthou toe God self aankondig dat hy die God is wat hulle uit Egipte bevry het, uit die land van slawerny.

As jy ‘n slaaf is, is jy angstig of jy die kwota bakstene vir die dag gaan maak. As jy die Farao is, is jy angstig of jy die monopolie op die voedselproduksie sal behou.

Hoe besonders is dit nie dat die meeste lugtyd op die berg afgestaan word aan die opdrag van die Sabbat.

Daar was geen Sabbat in Egipte nie, geen werk het gestop nie. Geen werk het gestop vir die Farao wat dag en nag gewerk het om bo op die piramiede te bly nie. Geen werk het vir die slawe gestop nie, hulle moes selfs strooi bymekaarmaak in hulle af tyd. Niemand het in Egipte opgehou met werk nie, maar hulle was almal só produktief.

Deur die Sabbat word die Israeliete uitgenooi na ‘n lewe wat nie gaan oor fanatiese produktiwiteit nie, wat almal anders reduseer tot ‘n bedreiging of kompetisie. Wanneer daar met werk gestop word is daar dadelik ‘n afname in angstigheid, en met ‘n afname in angstigheid is daar weer energie om na die mense om ons te kyk. Die vreemde opdrag van God is om angstige produktiwiteit te los vir toegewyde naaste liefde.

Toegewyde naaste liefde produseer nie baie nie, maar dit skep ‘n omgewing van veiligheid, respek en waardigheid, wat weer menslikheid terug in die lewe sit.

Dalk vra iemand vir ‘n rede hoekom daar met werk gestop moet word, want dit gaan teen die kern beginsels van die ekonomiese rotresies.

Eksodus 20:11 sê: “Die Here het in ses dae die hemel en alles daarin gemaak, die aarde en alles daarop, die see en alles daarin. Op die sewende dag het Hy gerus, en daarom het die Here dit as gereelde rusdag geheilig.”

God het gerus. God het dit geniet om met werk te stop.

Hierdie laat ons terug dink aan die skeppingsorde. Hoe die Here geskep het, alles op sy plek, alles op sy tyd, en ook genoeg tyd vir alles. En dit was goed. Dit is goed dat orde chaos wen. Dit is goed dat die wêreld georden is om vrugbaar te wees. Dit is baie goed dat die skepping die lewe-gewende energie van die Skepper dra. Dit is baie goed.

Psalm 104:27-28 sê: “Hulle is almal van U afhanklik, U gee hulle kos op hulle tyd. U gee, en hulle eet, U maak u hand oop, en hulle kry meer as genoeg.”

Psalm 145:15-16 sê: “Die oë van almal is op U gerig, en U gee hulle kos op hulle tyd. U maak u hand oop en skenk u guns in oorvloed aan al wat leef.”

Ons wêreld kan ‘n plek sonder angs vir die lewe wees omdat die Skepper sonder angs is. God is nie ‘n werkolis nie. God is nie ‘n Farao nie. God hou nie aan om die skedules al stywer aan te draai nie. Die teenoorgestelde gebeur, God rus, selfversekerd, tevrede.

Moses sê vir die Israeliete om te rus soos wat God gerus het. En terwyl julle rus, maak ook seker dat jou naaste rus.

Die wat leef in ‘n sisteem van angstige kompetisie:
• sal nie hul ouers eer nie en ook nie hul onproduktiewe familie nie.
• sal betrokke raak by moordende geweld, want ander is vir hulle ‘n bedreiging.
• sal die seksuele as ‘n kommoditeit sien om te gebruik.
• sal van ander vat as dit iets is wat hulle wil hê.
• sal groot praatjies maak as dit tot hulle voordeel is.
• sal alles doen om meer bymekaar te maak.

Moses het al die gebooie gelees. Julle wat die Sabbat hou het nie nodig om:
• om jou vader en moeder oneer aan te doen nie.
• om dood te maak nie.
• om egbreek te pleeg nie.
• om te steel nie.
• om valse getuies af te lê nie.
• om te begeer nie.

God nooi die by die berg uit na ‘n nuwe lewe van geliefde vryheid waarin die Sabbat die hoeksteen van gelowige vryheid is. So ‘n gebruik om te stop met werk is ‘n handeling van weerstand. Om die Sabbat te onderhou is om weerstand te bied teen die populêre kultuur wat wil kompeteer vir produktiwiteit.

Deur aan die weerstand deel te neem sal ons nie gedefinieer raak deur hoe besig ons is nie, of deur hoe baie ons bymekaarmaak nie, of deur die begeerte na meer nie, in beide ons persoonlike en ekonomiese verhoudings. Want lewe gaan nie oor kommoditeit nie. Lewe gaan nie oor dit wat jy het nie.

Daarom as jy moeg is, naby uitbranding, en oorweeg of jou werk nog die moeite werd is, vra jouself: wanneer laas het ek ‘n hele dag lank nie gewerk nie, wanneer laas het ek ‘n hele dag lank nie na my epos gekyk nie, wanneer laas het ek ‘n hele dag lank met my gesin spandeer, wanneer laas het ek ‘n hele dag lank met God gepraat oor die koers van my lewe.

Matteus 6:25-33

Aan die einde van ses dae het God alles gedoen wat nodig was vir die skepping. Aan die einde van ses dae het jy ook alles gedoen wat nodig was vir jou werk. Dit was goed. Dit was baie goed. Nou, gaan rus…